مخزن نگهداری مواد شیمیایی

مخزن نگهداری مواد شیمیایی همانگونه که از اسم آن مشخص است به عنوان سازه‌هایی طراحی شده‌ تا به طور اطمینان‌بخش و ایمن مواد شیمیایی را  برای مدت زمان کوتاه و یا در طولانی مدت ذخیره و حفظ کند . این مخازن معمولاً در صنایع مختلفی مانند صنایع شیمیایی  ، نفت و گاز، داروسازی ، الکترونیک ، غذایی و دیگر صنایع استفاده می‌شوند .

کاربرد مخزن مواد شیمیایی

مخازن نگهداری مواد شیمیایی در صنایع مختلف و در بسیاری از بخش‌های علمی، صنعتی و تجاری استفاده می‌شوند . در ادامه به برخی ازکاربردهای اصلی این مخازن اشاره خواهیم کرد .

1.ذخیره‌ سازی مواد شیمیایی خطرناک

مواد شیمیایی خطرناک مانند اسیدها، مواد آلکالی ، حلال‌ها ، سموم و غیره در مخازن نگهداری می‌شوند. این مخازن از تعاملات مواد شیمیایی با محیط پیرامون و انتشار واکنش های خطرناک جلوگیری می‌کنند و از آسیب به انسان‌ها و محیط زیست جلوگیری می‌کنند .

2.ذخیره‌ سازی مواد معدنی و فرآورده‌های نفتی

مخازن نگهداری مواد شیمیایی مناسب برای ذخیره محصولاتی مانند سوخت ، فرآورده های نفتی ، روغن‌های معدنی ، ترکیبات مغذی و آب می‌باشند . ذخیره کردن این محصولات در مخازن معتبر و امن ، به تضمین کیفیت و دسترسی سریع به آنها کمک می‌کند.

3.استفاده در صنایع آب و فاضلاب

مخازن نگهداری مواد شیمیایی در صنایع آب و فاضلاب برای ذخیره سازی مواد شیمیایی مورد نیاز برای تصفیه آب و پساب ، ذخیره انواع آفت کش ها و میکروب کش ها و دیگر مواد شیمیایی استفاده می شود .

4.استفاده در صنایع پتروشیمی

درصنایع پتروشیمی ، نفت و گاز، مخازن نگهداری و ذخیره ‌سازی مواد شیمیایی به منظور جداسازی مواد و کاهش ناخالصی‌های موجود و ذخیر سازی مواد خروجی از این صنعت استفاده می‌شوند .

انواع طراحی مخازن مواد شیمیایی

انواع فرم‌های طراحی شده برای مخازن نگهداری مواد شیمیایی می‌توانند بسته به نوع ماده شیمیایی ، حجم ذخیره‌ شده ، شرایط محیطی و استفاده موردنظر، متفاوت باشند. همچنین برای طراحی مخازن نگهداری مواد شیمیایی ، نیاز است به مواردی مانند مقررات ایمنی و محیط زیست ، جابجایی ، نیاز به مقاومت در برابر فشار و خوردگی، نیاز به تهویه مناسب و محافظت در برابر حرارت و اشعه نور و غیره دقت شود. در ادامه به برخی از فرم‌های معمول طراحی مخازن نگهداری مواد شیمیایی اشاره می‌کنیم .

• مخزن عمودی

شکل ظاهری این دسته از مخازن ، به صورت استوانه ای وعمودی طراحی شده که بر روی زمین قرار می گیرد و برای دسترسی به درپوش آن که در بالای مخزن قرار گرفته ، پله های نردبانی شکل طراحی شده . این مخازن اغلب سه لایه ، یکپارچه و بدون درز هستند که مانعی در برابر اشعه ماوراء بنفش و ضد جلبک ( جهت  نگهداری آب شرب) هستند و لایه ی داخلی آن با خاصیت آنتی اکسیدانی مانعی در برابر اسید ها و مواد خوردنده هستند . این مخازن برای نگهداری آب شرب ، مواد شیمیایی و دارو قابل استفاده می باشند .

• مخزن  ته شیب دار

این مخازن بیشتر در صنایعی که با مواد سنگین و ته نشین شونده همچون نفت خام و گریس و … سروکار دارند ، کاربرد دارد تا خروج مواد ته نشین شده ازانتهای آن آسان تر شود . از ویژگی های این نوع مخزن می توان به مقاوم بودن آن در برابر فشار و تنش ، دسترسی آسان به داخل آن ودردسر کمتربرای پاکسازی، عدم نیاز به هر گونه اتصالات و مقرون به صرفه بودن آن اشاره کرد .

• مخزن رو باز

این مخازن برای نگهداری موادی استفاده می شود که نیاز مداوم به هم زدن و مخلوط کردن دارند . این مخازن دارای سایزهای مختلف هستند و در صنایع مختلف کاربرد بسیار دارند .

• مخزن دو جداره

در صنایعی که با مواد بسیار اسیدی و خورنده سر و کار دارند ، از مخازن دوجداره برای نگهداری استفاده می شود زیرا این مخازن دارای یک لایه ی محافظتی اضافه تر است .

• IBCمخزن

این نوع از مخازن مناسب حمل و نقل انواع مواد شیمیایی ، آب ، مایعات مختلف و حتی مواد غذایی مانند شربت های غذایی هستند . این مخازن به خاطردارا بودن  قابلیت جداسازی قطعات ، به راحتی قابل حمل و جا به جایی بوده و در نهایت قابل بازیافت هستند .

انواع مخازن نگهداری مواد شیمیایی

مخازن نگهداری مواد شیمیایی با توجه کاربرد آن ، موادی که در آن نگهداری میشود و محل استفاده آن ، انواع مختلفی دارد که هر کدام از آنها ، دارای ویژگی های متفاوت و خاصی هستند . مخازن پر کاربرد در صنایع مختلف به شرح زیر است.

1.مخزن فولادی ضد زنگ

مخازن فولادی ضد زنگ معمولا از جنس فولاد کربنی تولید می‌شوند . این نوع مخازن بسیار سازگار با مواد شیمیایی مختلف هستند و در بسیاری از صنایع استفاده مورد استفاده قرار می گیرد . این مخازن در برابر فشار و دمای بالا مقاوم اند . و لایه ی داخلی و پوسته خارجی آن بارانیزه شده و در برابر خوردگی های شدید مقاوم است .همچنین ، می‌توانند طبق تعداد طبقات (عمودی) یا حجم (افقی) مورد نیاز طراحی شوند .

2.مخزن پلی اتیلن

این نوع مخازن از جنس پلی اتیلن  فشرده شده ساخته می‌شوند. آنها دارای ساختار خاصی هستند که سطح آنتی استاتیک را افزایش داده و خطر انفجار را کاهش می‌دهند . ضمناً این مخازن با توجه به مقاومت بالای خود در برابر ضربه و خوردگی و مقرون به صرفه بودن ، به عنوان یک جایگزین مناسب برای مخازن فولادی در صنایع شیمیایی محسوب می‌شوند .قابل ذکر است مخازن پلی اتیلنی قابلیت بازیافت دارند و دوستدار طبیعت هستند .

3.PVC مخزن

این مخازن از جنس نوعی پلاستیک فشرده هستند . این نوع مخازن  به عنوان یک انتخاب اقتصادی برای حمل ونگهداری  مواد شیمیایی ضعیف‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این مخازن معمولاً برای ذخیره و حمل و نقل مواد غذایی و آب  استفاده می‌شوند .  از ویژگی های آنها ، می توان مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی مختلف، ضد خوردگی و حفظ کیفیت محصولات مختلف با محتوای شیمیایی پایین را نام برد .

4.مخزن پلی استر( فایبر گلاس )

این مخزن ترکیبی از فایبر گلاس و رزین پلی استر است که در برخی موارد با پلاستیک تقویت می شوند . این نوع مخازن بسیار سبک و مقاوم هستند و در مقابل خوردگی توسط مواد شیمیایی و ضربه ، بسیارمقاوم هستند. آنها معمولاً دارای چند لایه ی بارانیزه شده و پوسته‌ی محافظ مانند روکش ضد خوردگی و ضربه هستند .  به دلیل سبکی و قابل حمل بودن  به راحتی در محل‌های مختلف جابجا ومورد استفاده قرار می گیرند .

 موادی که در مخازن قرار می گیرند

با توجه به توضیحات بالا حال این سوال پیش می‌آید که چه موادی در این مخزان می‌توان قرار داد. در ادامه به تمامی موادی که می‌توان در مخازن شیمیایی قرار داد و از آن استفاده کرد را برای شما شرح داده‌ایم.

• انواع اسید ها از جمله اسید سولفوریک ، اسید کلریدریک ، اسید نیتریک ، اسید استیل
• نفت خام و فرآورده های نفتی مانند گریس
• آب و مایعات
• سموم و آفت کش ها
• مواد غذایی و خوراکی مانند روغن های خوراکی

شرایط نگهداری از مخازن نگهداری مواد شیمیایی

مخازن نگهداری مواد شیمیایی باید در مکان خشک ، خنک و بدون رطوبت و دارای تهویه ی مناسب هوا قرار گیرند . همچنین ، این مخازن را باید به دور از هر گونه گرما ، شعله ی آتش و یا جرقه قرارداد  و مخازنی که حاوی مواد شیمیایی خطرناک و خورنده هستند باید در جایی دورتر از مواد دیگر قرار بگیرند تا از بروز حادثه جلوگیری شود .

در انتها ،  داشتن اطلاعات دقیق و دقت در انتخاب نوع مخزن شیمیایی مورد نیاز برای معماران و مهندسان طراحی که مخاطب پروژه هستند ، بسیار حائز اهمیت است تا از ایجاد هر گونه خطر و زیان جبران ناپذیر برای انسان‌ها و محیط زیست  جلوگیری شود.